Paslanmaz Çelik Neden Paslanmaz?

27 May 2025

Paslanmaz çelik, adından da anlaşılacağı üzere zamanla pas tutmayan, yani korozyona uğramayan özel bir çelik türüdür. Peki, bu malzemeyi “paslanmaz” yapan şey tam olarak nedir? Hangi mekanizma sayesinde diğer çelik türlerine göre çok daha dirençli hale gelir? Bu yazıda paslanmaz çeliğin paslanmaya karşı direncinin arkasındaki bilimsel temelleri sade ve anlaşılır bir şekilde açıklıyoruz. Paslanmanın Temel Nedeni Paslanma, demirin (Fe) oksijen (O₂) ve su (H₂O) ile temas ettiğinde kimyasal bir reaksiyona girerek demir oksit (Fe₂O₃) oluşturmasıyla meydana gelir. Bu pas tabakası gözenekli ve zayıf bir yapıdadır. Zamanla yayılır, çeliği zayıflatır ve yapısal bozulmalara neden olur. Özellikle nemli ortamlarda bu süreç daha da hızlanır. Paslanmaz Çeliği Benzersiz Kılan Şey: Krom (Cr) Paslanmaz çeliğin paslanmamasının ardındaki temel sebep, içerdiği krom elementidir. Paslanmaz çelik en az %10,5 oranında krom içerir ve bu element çeliğin yüzeyinde çok ince, görünmez ve kendini onarabilen bir krom oksit (Cr₂O₃) tabakası oluşturur. Bu tabaka: Havanın ve nemin çeliğin iç yapısına ulaşmasını engeller. Kimyasal reaksiyonlara karşı direnç sağlar. Fiziksel olarak hasar görse bile kendini tekrar oluşturabilir. Yani paslanmaz çelik çizilse ya da zedelenmiş olsa bile, hava ile temas ettiği anda bu koruyucu tabaka yeniden oluşur. Bu özellik, onu diğer metallerden ayıran en kritik farktır. Krom Oksit Tabakası Nasıl Çalışır? Koruyucu krom oksit tabakası: 0,001 mm'den daha incedir, yani çıplak gözle görülmez. Yoğun ve yapışkandır, bu sayede alttaki metali hava ve suya karşı yalıtır. İnerttir, yani kimyasal olarak tepkimeye girmez ve zamanla bozulmaz. Çevresel koşullar ne olursa olsun paslanmayı önlemeye devam eder. Bu tabaka sayesinde paslanmaz çelik, deniz kıyılarında, kimyasal tesislerde, hastanelerde ve gıda endüstrisinde güvenle kullanılabilir.